اکثر وسیله‌های ضروری که در خانه و محیط‌های اداری به کار می‌روند با استفاده از برق شهری کار می‌کنند. در برخی از فصل‌های سال مانند تابستان به‌ دلیل استفاده بیش از اندازه از برق، نوساناتی در ولتاژ به وجود می‌آید که می‌تواند آسیب بسیار زیادی به وسیله برقی وارد کند. تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی بسیار مهم است و نمی‌توان نسبت به آن بی‌توجه بود. ولتاژ پایین، طول عمر وسیله برقی را کاهش می‌دهد و ولتاژ بالا قطعات لوازم خانگی را می‌سوزاند.

برای محافظت از لوازم برقی از وسیله‌های مختلفی مانند استابلایزر، رگولاتور و ترانسفورماتور استفاده می‌شود. همچنین، موارد مختلفی مانند پلاگین‌های محافظ را جهت جلوگیری از خسارت وارده بر ولتاژ به کار می‌برند. ما در ادامه به بررسی تأثیرات نوسان ولتاژ بر لوازم برقی پرداخته‌ایم تا با استفاده از روش‌های مطمئن از خسارت‌های مختلف جلوگیری کنید؛ بنابراین تا انتها با ما همراه شوید.

نوسان ولتاژ چیست و چگونه به وجود می آید؟

قبل از اینکه با تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی آشنا شوید، بهتر است مفهوم نوسان در ولتاژ را بشناسید. نوسان ولتاژ در شبکه‌های برق به وجود می‌آید و باعث تغییرات ناگهانی و تدریجی در ولتاژ برق می‌گردد. این نوسانات به شکل دوره‌ای ایجاد شده و بر تجهیزات الکتریکی تأثیرات منفی خواهد داشت.

نوسانات ولتاژ به عوامل مختلفی بستگی دارد که این موارد عبارتند از:

بارهای ناپایدار: تغییرات ناگهانی در بار مصرفی شبکه برق که باعث نوسان در ولتاژ می‌شود.

نوسانات شبکه: اختلالات موجود در تولید برق، رعدوبرق و نوسانات شبکه تاثیر بسیار زیادی در ایجاد نوسان ولتاژ دارند که کوچک‌ترین اختلال شبکه می‌تواند تمام مدار را تحت تاثیر قرار داده و منجر به آسیب شود.

نقص تجهیزات: عیب و ایراداتی که در تجهیزات برق اتفاق میفتد باعث به وجود آمدن نوسان می‌شود. نوسانات به اجزای مختلف مدار انتقال یافته و در نهایت سلامت لوازم خانگی با مشکل روبرو خواهد شد.

ولتاژ ایده آل برای لوازم خانگی

از آنجایی‌ که تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی حائز اهمیت است و منجر به آسیب‌ و خسارات جبران‌ناپذیری می‌شود، ضروری است اطلاعات کاملی در مورد ولتاژ ایده‌آل لوازم برقی و خانگی به دست آورید. ولتاژ مناسب در محدوده 220 ولت تا 240 ولت جریان متناوب است که این مقدار ولتاژ در اکثر کشورها استفاده گردیده و لوازم خانگی‌ با برندهای خارجی نیز نیازمند ولتاژی در این محدوده هستند.

ولتاژ بیشتر و یا کمتر از حد مجاز باعث ایجاد آسیب به تجهیزات شده و در هر دو حالت طول عمر لوازم برقی شما را کوتاه‌تر می‌کنند.

آثار مخرب نوسان ولتاژ بر لوازم خانگی

تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی بسیار مخرب بوده و ممکن است به شکل‌های مختلفی روی لوازم برقی اثرگذار باشد. این آثار مخرب شامل موارد زیر هستند:

خرابی تجهیزات: قطعات و تجهیزات با آسیب‌های جدی روبرو شوند و نیاز به هزینه بالایی برای تعمیر داشته باشند.

کاهش عمر مفید و کارآیی: از دیگر آثار مخربی که نوسانات ولتاژ می‌تواند روی لوازم خانگی داشته باشد می‌توان به استهلاک بالا اشاره کرد که در نهایت نیاز به تعویض و تعمیر را افزایش داده و طول عمر دستگاه را کاهش می‌دهد.

خطرات ایمنی: در برخی مواقع نوساناتی که در ولتاژ وجود دارد باعث کاهش ایمنی و ایجاد آتش‌سوزی خواهد شد.

دلایل ایجاد نوسان ولتاژ برق

با قطع شدن برق شهری، نوسانات جبران‌ناپذیری در ولتاژ ایجاد می‌شود. در ادامه به بررسی دلایل مختلف ایجاد نوسانات در ولتاژ پرداخته‌ایم:

• تأثیرات سیم کشی

سیم‌کشی‌های غیراستاندارد ، ناقص و استفاده از سیم و کابل های غیر استاندارد می‌توانند برق‌رسانی ضعیفی را به همراه داشته باشند و این موضوع باعث ایجاد مشکلات برقی شود.

• فیلتر تله‌ای

در صورتی ‌که در منزل خود از ناچ فیلتر استفاده نکرده باشید، تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی به‌ وضوح دیده می‌شود.

• اضافه بار

در مناطقی که جریان بار بیشتری نسبت به جریان مجاز وجود دارد، ولتاژ پایین می‌آید.

• استفاده مکرر از بارهای القایی

زمانی ‌که به صورت هم‌زمان از بارهای القایی سنگین استفاده ‌شود، افت در ولتاژ به وجود می‌آید.

• بلای طبیعی

بلاهای طبیعی مانند افتادن درخت، قرار گرفتن پرندگان روی خطوط برق، صاعقه و … می‌توانند منجر به‌ ایجاد نوسانات برقی شوند. این نوسانات باعث افزایش جریان الکتریکی روی کامپیوترها و سایر لوازم الکترونیکی خواهند شد.

انواع محافظ ها

برای اینکه تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی را به حداقل میزان رساند، میتوان از تجهیزات محافظتی مختلفی استفاده کرد. همچنین، باید شبکه برق خانگی را به صورت دوره‌ای بررسی و تعمیر کرد. انواع محافظ‌ها بایستی دارای پایداری (ولتاژ ثابت)، دقت (محدوده مشخص)، سازگار با تجهیزات خانگی و ایمن باشند تا عملکرد و راندمان بهتری را ارائه دهند. محافظ‌های برق از ورود ولتاژهای ناخواسته و غیراستاندارد جلوگیری می‌کنند و دارای انواع مختلفی هستند که عبارتند از:

• محافظ برق معمولی: دارای سه چراغ ال‌ای‌دی بوده که هر کدام نشانگر وضعیت خاصی (فعال، عادی و غیرعادی) هستند.
• محافظ برق دیجیتال: نمایشگری دیجیتال به همراه سه چراغ‌ ال‌ای‌دی که در شرایط وقوع اتفاقات غیرطبیعی روی نمایشگر نشان داده می‌شود.
• محافظ یخچال و فریزر: برای حذف تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی از محافظی قدرتمند استفاده می‌شود که دارای دو قسمت الکتریکی اصلی، برد الکتریکی و کمپرسور است.
• محافظ ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی: برای ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی از محافظ‌های ارت‌دار و دو خانه 5 هزار ولت‌آمپر استفاده می‌شود.
• محافظ اسپلیت و کولر گازی: محافظ‌هایی با حداقل قدرت 6500 ولت‌آمپر انتخابی مناسب هستند.
• یو پی اس (UPS): یکی از تجهیزات الکترونیکی ضروری برای تنظیم و ثابت نگه داشتن برق شبکه بوده که مانع از نفوذ اختلالات و نویز می‌شود.
• استابلایزر و ترانس های اتوماتیک: دستگاه‌های استابلایزر تثبیت‌ کننده ولتاژ در دستگاه‌های الکتریکی هستند که در صورت بروز افت ولتاژ و یا نوسان، آن را تشخیص داده و به صورت خودکار مشکل را برطرف می‌کنند. با استفاده از این قطعه محافظتی می‌توانید تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی را کاهش داده و راندمان و کیفیت بهتری به دست آورید.

نقش سیستم ارت در خرابی لوازم خانگی

سیستم‌های ارت تاثیر بسیار زیادی در جلوگیری از خرابی و آسیب‌رسی به دستگاه‌های مختلف دارند.

در زیر دلایل ضرورت به‌کارگیری و اهمیت سیم ارت در لوازم خانگی و برقی را آورده‌ایم که عبارتند از:

۱. جلوگیری از آسیب‌رسی به دستگاه در نوسانات برق

جهت خروج برق اضافی می‌توان از اتصال به زمین استفاده کرد که بدین ترتیب قطعات و اجزای الکتریکی در اثر ایجاد نوسان دچار آسیب و سوختگی نمی‌شوند.

۲. محافظت در برابر خطرات مختلف مانند شوک الکتریکی

در صورت ایجاد شوک الکتریکی ممکن است فرد دچار سوختگی، گیجی، مشکلات تنفسی، از دست دادن هوشیاری و… شود؛ به همین دلیل وجود سیم ارت بسیار ضروری است.

۳. کاهش آتش‌سوزی

سیم ارت تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی را کاهش می‌دهد و از خطرهایی مانند آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند؛ چراکه الکتریسیته اضافی در مدارهای الکتریکی باعث ایجاد مشکل در سیم‌های فرسوده می‌شود.

۴. ثابت نگه داشتن سطح ولتاژ برق

با استفاده از سیم ارت سطح ولتاژ برق ثابت می‌ماند؛ در نتیجه ولتاژ، لوازم خانگی را از خطرهای احتمالی دور نگه می‌دارد.

چگونه لوازم خانگی را از نوسان ولتاژ محافظت کنیم؟

جهت حذف تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی لازم است اقداماتی انجام شود تا آسیب‌ها و خطرات کاهش یابند.

برخی از روش‌های حذف تأثیرات مخرب را در متن زیر آورده‌ایم:

ولتاژ سنج: با نصب و استفاده از ولتاژ‌سنج در نقاط مختلف برق خانگی می‌توانید بر ولتاژ نظارت داشته باشید و از نوسانات ناگهانی جلوگیری کنید.

رله‌های ولتاژ: برای کنترل ولتاژ می‌توان از رله‌ استفاده کرد تا در صورت کاهش و یا افزایش ناگهانی، خروجی برق را قطع کرد.

ترانسفورماتور: ترانسفورماتورها با تنظیم و تعدیل ولتاژ می‌توانند از نوسانات احتمالی و ناخواسته جلوگیری کنند.

نظارت دقیق: با بازرسی‌های دوره‌ای و مداوم می‌توان نوسانات ولتاژ را کاهش داد و مانع از آسیب‌های احتمالی شد.

جمع‌بندی

لوازم خانگی و برقی با استفاده از ولتاژ خاصی کار می‌کنند که کم و زیاد شدن آن می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی جدی شود؛ در همین راستا برای مدیریت نوسان ولتاژ و همچنین کنترل لازم است از تجهیزاتی مانند ترانسفورماتورها، انواع محافظ، سیستم‌های کنترل هوشمند، ولتاژسنج‌ها، رله‌ها و… بهره‌مند شد.

نوسانات ولتاژ می‌تواند به دلایل مختلفی مانند اختلالات در نصب تجهیزات، سیم‌کشی نادرست، بلاهای طبیعی و… اتفاق بیفتد. برای اینکه تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی را به کمترین میزان خود برسانید بایستی از روش‌های مختلفی استفاده کنید تا طول عمر تجهیزات الکتریکی شما افزایش یابند. ساوا الکتریک با ارائه بهترین محصولات محافظتی همواره در تلاش است تا از هرگونه آسیب‌رسی جلوگیری کند.

سوالات متداول

• برای کنترل نوسانات ولتاژ چه اقدامی باید کرد؟

از تجهیزات مناسبی مانند تجهیزات تنظیم ولتاژ، ترانسفورماتورها، سیستم‌های هوشمند و… باید استفاده کرد.

• برای کاهش تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی چه کاری باید انجام داد؟

برای کاهش تاثیر نوسانات ولتاژ بر لوازم خانگی لازم است از محافظ‌ها و تجهیزات حفاظتی مانند استابلایزر، یو‌پی‌اس و… استفاده کنید.

• سیستم ارت چه تأثیری در جلوگیری از نوسانات ولتاژ دارد؟

جلوگیری از هرگونه آسیبی به دستگاه در زمان نوسان، محافظت در برابر شوک، جلوگیری از تخریب و آتش‌سوزی، ثابت نگه داشتن ولتاژ و…

بیشتر بخوانید:

برای کولرگازی چه استابلایزری بخریم؟

ویژگی‌های کلیدی استابلایزر و ترانس مناسب برای ویلا و باغ

محافظ برق یخچال و فریزر خوب را چطور انتخاب کنیم؟

استابلایزر چیست و چگونه کار می‌کند؟