واریابل که به عنوان یک دستگاه تنظیم ولتاژ شناخته می‌شود، به گونه‌ای طراحی شده است که توانایی کنترل و تغییر ولتاژ متناوب را در مدارهای الکتریکی دارد. این دستگاه با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، انرژی الکتریکی را به شکل دقیق و مطمئن به مصرف‌کنندگان منتقل می‌کند. نحوه عملکرد واریابل به این صورت است که با چرخش یک ذغال بر روی هسته ترانس، ولتاژ خروجی بر اساس نیاز کاربر تنظیم می‌شود. این ویژگی‌ها به آن این امکان را می‌دهد که در کاربردهای مختلف از آزمایشگاه‌های الکترونیک تا صنایع بزرگ، به عنوان یک ابزار حیاتی عمل کند.

استفاده از واریابل (واریاک) به دلایل متعددی توصیه می‌شود؛ از جمله این دلایل می‌توان به توانایی آن در تنظیم ولتاژ برای دستگاه‌های مختلف، حفاظت از تجهیزات الکتریکی و جلوگیری از خرابی‌های ناخواسته اشاره کرد. با توجه به اهمیت و کاربردهای گسترده واریابل، بررسی دقیق‌تر عملکرد و ویژگی‌های آن به کاربران در انتخاب و بهره‌برداری بهتر از این دستگاه یاری می‌رساند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه عملکرد واریابل و دلایل استفاده از آن، ادامه مطلب را مطالعه کنید.

پیشنهاد خرید

واریابل سه فاز LG-3P-50K-VA 50KVA گلداستار کره

خرید کنید

نحوه عملکرد واریابل

واریابل که به عنوان یک ترانسفورماتور متغیر نیز شناخته می‌شود، از یک هسته حلقوی با سیم‌پیچ تشکیل شده که به کمک یک اهرم و یک ذغال متصل به آن، تقریباً 360 درجه می‌چرخد. این چرخش باعث می‌شود ولتاژ خروجی AC بر اساس نیاز کاربر به صورت متغیر به وجود آید. این خروجی را می‌توان به راحتی از طریق یک ولت‌متر که روی دستگاه نصب شده، مشاهده و کنترل کرد.

برای توضیح دقیق‌‌‌تر، نحوه عملکرد واریابل به این صورت است که انرژی الکتریکی از طریق القای الکترومغناطیسی از یک مدار (سیم‌پیچ اولیه) به مدار دیگر (سیم‌پیچ ثانویه) منتقل می‌شود. جریان الکتریکی عبوری از سیم‌پیچ اولیه، یک میدان مغناطیسی در اطراف آن پدید می‌آورد. این میدان مغناطیسی سپس در سیم‌پیچ ثانویه ولتاژ القا کرده و با اتصال یک بار به مدار ثانویه، جریان خروجی تولید خواهد شد.

برای حفاظت از واریابل، معمولاً یک فیوز مینیاتوری به کار می‌رود که نسبت به جریان مجاز دستگاه حساسیت دارد. اگر مصرف‌کننده‌ای با توان بیش از ظرفیت واریابل به آن متصل شود، فیوز به سرعت عمل کرده و از دستگاه در برابر آسیب محافظت می‌کند. نسبت ولتاژ در سیم‌پیچ‌های اولیه و ثانویه واریابل با نسبت تعداد دور سیم‌پیچ‌ها مرتبط است. با تغییر تعداد دورهای سیم‌پیچ ثانویه، می‌توان ولتاژ خروجی را به دقت تنظیم کرد.

دلایل و مزایای استفاده از واریابل

واریابل یا واریاک یکی از دستگاه‌های مهم در تنظیم و کنترل ولتاژ و جریان در سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی است. این دستگاه با توانایی تغییر ولتاژ به صورت دقیق و قابل تنظیم، به بهبود عملکرد مدارها، انجام تست‌های مختلف و کنترل بهتر منابع تغذیه کمک می‌کند. با توجه به کاربردهای گسترده‌ای که واریابل در آزمایشگاه‌ها، صنایع و پروژه‌های تحقیقاتی دارد، استفاده از آن به دلیل مزایای فراوان فنی و عملی، بسیار متداول خواهد بود:

• بازدهی بالا و تحمل اضافه بار: واریابل‌ها با بازدهی بسیار بالا عمل کرده و می‌توانند اضافه بارهای کوتاه‌ مدت تا %1000 را تحمل کنند.
• عمر طولانی و مقاومت در برابر داغ شدن: به دلیل عدم داغ شدن واریابل‌ها طول عمر بالایی دارند و در شرایط کاری سنگین، دوام زیادی از خود نشان می‌دهند.
• کارکرد بی‌صدا و بدون نویز: نحوه عملکرد واریابل بدون ایجاد صدا یا نویز اضافه در سیستم است که عملکرد روان و مطمئن را فراهم می‌سازد.
• عملکرد بی‌نقص بدون توجه به بار: واریابل به طور مستقل از میزان بار و ضریب قدرت، ولتاژ ثابت و با تغییرات بسیار کم، از بی‌باری تا بار کامل را ارائه می‌دهد.
• مقاومت در برابر اکسیداسیون: تماس دقیق واریابل از اکسیداسیون آسیب‌رسان ناشی از دماهای بالا جلوگیری می‌کند و این ویژگی باعث افزایش قابلیت اطمینان دستگاه می‌شود.
• قابلیت تنظیم ولتاژ و‌ جریان : واریابل امکان تنظیم دقیق ولتاژ و جریان را فراهم کرده که این ویژگی برای کنترل دقیق ولتاژ و جریان در محدوده‌های مختلف بسیار مهم است.
• نصب آسان و سریع: نصب واریابل با استفاده از سخت‌افزارهای همراه و نقشه سیم‌کشی موجود در بسته‌بندی، به سادگی انجام می‌شود.
• تنظیم ولتاژ خط و بهبود عملکرد مدار: واریابل می‌تواند ولتاژ خط را افزایش یا کاهش دهد و با تنظیم ولتاژ قبل از ورود به یکسوکننده، عملکرد مدار بهبود یابد.
• تست ولتاژهای بالا و پایین: واریابل برای تست ولتاژهای مختلف در تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• تطابق با استانداردهای مختلف: این دستگاه با استانداردهای گوناگون برای پوشش نیازهای مختلف فرکانس، ولتاژ و فاز طراحی و توسط آزمایشگاه‌های تست و ایمنی تضمین شده است.
• قابلیت انجام تست ولتاژ شکست: با توجه به نحوه عملکرد واریابل، امکان تست ولتاژ شکست فراهم می‌شود و این قابلیت در پروژه‌های تحقیقاتی برای جلوگیری از خرابی‌های ناخواسته بسیار کاربردی است.

پیشنهاد خرید

واریابل سه فاز LG-3P-40K-VA 40KVA گلداستار کره

خرید کنید

کاربرد واریاک چیست؟

واریاک به دلیل قابلیت تنظیم دقیق ولتاژ، در صنایع مختلف و آزمایشگاه‌های الکترونیکی کاربرد گسترده‌ای دارد:

• آزمایشگاه‌های الکترونیک: تنظیم ولتاژ برای تست مدارها بدون نیاز به منابع تغذیه متعدد.
• منبع جریان و ولتاژ: قابلیت کنترل ولتاژ و جریان به صورت مستقل برای دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی.
• صنایع و تعمیرات: تست و راه‌اندازی موتورهای الکتریکی و تجهیزات، تشخیص مشکلات ولتاژی.
• تنظیم نور و گرما: کنترل شدت نور در سیستم‌های نورپردازی و تنظیم دمای دستگاه‌های گرمایشی.
• حفاظت کاتدی: استفاده برای جلوگیری از خوردگی فلزات در سازه‌های زیرزمینی و دریایی.
• تثبیت ولتاژ: تنظیم و تثبیت ولتاژ در کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها.
• تست ولتاژ شکست و عایقی: تست ولتاژ بالا و پایین تجهیزات الکتریکی و آشکارسازی ولتاژ شکست.
• کنترل کیفیت و کالیبراسیون: استفاده در کالیبره کردن ولت‌متر، آمپرمتر و وات‌متر.
• پروژه‌های تحقیقاتی: تست تدریجی ولتاژ و جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی.

انواع واریابل (واریاک)

اتوترانس ابزارهایی حیاتی برای تنظیم و کنترل ولتاژ در سیستم‌های الکتریکی هستند و بسته به نیازهای مختلف به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند. این دستگاه‌ها در انواع تک‌فاز و سه‌فاز موجود هستند و بر اساس نحوه عملکرد واریابل می‌توانند به صورت دستی یا اتوماتیک کار کنند:

• واریابل تک‌فاز: این نوع واریابل برای تنظیم ولتاژ در مدارهای تک‌فاز به کار می‌رود و اغلب در دستگاه‌های خانگی، آزمایشگاه‌ها و پروژه‌های آموزشی استفاده می‌شود. قابلیت تنظیم ولتاژ از صفر تا 300 ولت را دارد و توان آن معمولاً بین 200 ولت آمپر تا 30 کیلوولت آمپر متغیر است.
• واریابل سه‌فاز: این واریابل برای کاربردهای صنعتی و موتورهای الکتریکی بزرگ طراحی شده است. قابلیت تنظیم ولتاژ بین صفر تا 500 یا 520 ولت را دارد و می‌تواند توانی بین 0.6 تا 50 کیلو ولت آمپر آمپر را پشتیبانی کند. معمولاً دارای فیوز، سیستم نول و دقت تنظیم ولتاژ 1 ولت است.
• واریابل دستی: این نوع واریابل به صورت دستی با چرخاندن دستگیره برای تنظیم ولتاژ استفاده می‌شود و بیشتر در کاربردهایی که به تنظیمات دقیق و لحظه‌ای نیاز است به کار می‌رود.
• واریابل اتوماتیک: این واریابل به صورت خودکار ولتاژ خروجی را با استفاده از سیستم‌های کنترل الکترونیکی تنظیم می‌کند و در محیط‌هایی که نیاز به کنترل خودکار و سریع ولتاژ دارند، مانند تجهیزات حساس صنعتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیشنهاد خرید

واریابل سه فاز LG-3P-20K-VA 20KVA گلداستار کره

خرید کنید

تفاوت اتوترانسفورماتور (واریابل) تک فاز و سه فاز

واریابل‌ تک‌فاز و واریابل سه‌ فاز هر کدام بر اساس نوع کاربرد و نیاز به جریان برق متفاوت، طراحی شده‌اند. واریابل تک‌فاز بیشتر برای مصارف خانگی، لوازم الکترونیکی کوچک و آزمایشگاه‌های الکترونیک به کار می‌رود. این نوع واریابل مناسب دستگاه‌هایی است که به ولتاژ و توان پایین‌تری، معمولاً تا 300 ولت و توان بین 500 ولت آمپر تا 30 کیلوولت آمپر نیاز دارند.

در مقابل، واریابل سه‌ فاز برای کاربردهای صنعتی و دستگاه‌های بزرگ‌تر مانند موتورهای الکتریکی طراحی شده است. این نوع واریابل می‌تواند ولتاژی تا 520 ولت و توان بالاتری تا 40 کیلووات آمپر را تنظیم کند. واریابل سه‌فاز همچنین برای سیستم‌هایی که نیاز به توان بالا و دقت بیشتر دارند، مانند تجهیزات سنگین صنعتی و خطوط تولید، استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها دارای فیوز، سیستم نول و صفحه دیجیتال هستند که کنترل دقیق‌تری از ولتاژ را ممکن می‌سازند.

در نتیجه، انتخاب بین این دو واریابل به میزان نیاز به ولتاژ و جریان و همچنین نوع دستگاه یا صنعتی که در آن به کار می‌رود، بستگی دارد.

بهترین برندهای واریابل در بازار داخلی

هنگام خرید، شناخت کامل ویژگی‌های این دستگاه و نحوه عملکرد واریابل اهمیت بسیاری دارد. واریابل‌ها نقش مهمی در تنظیم و کنترل ولتاژ ایفا می‌کنند و انتخاب صحیح آن‌ها به بهبود عملکرد و افزایش طول عمر دستگاه‌های الکتریکی منجر می‌شود. از طرفی، انتخاب برندهای معتبر و باکیفیت نیز تأثیر بسزایی در کارایی و عملکرد مطلوب این دستگاه‌ها دارد. در ادامه برخی از بهترین برندهای واریابل در بازار داخلی را آورده‌ایم:

گرین دات (Green Dot) – هند

گرین دات، تأسیس شده در سال 1979، با تکنولوژی‌های پیشرفته و استانداردهای بین‌المللی، به عنوان یکی از رهبران صنعت واریابل شناخته می‌شود و محصولات خود را به کشورهای مختلف صادر می‌کند.

گلداستار (Goldstar) – کره جنوبی

گلداستار که در سال 1955 تأسیس شده، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جهانی در حوزه برق و الکترونیک است و با داشتن بیش از 80 تولیدی، به عنوان یکی از معتبرترین برندها شناخته می‌شود.

مگاتک (Megatek) – تایوان

مگاتک از سال 1970 به تولید تجهیزات اندازه‌گیری و تست پرداخته و به دلیل کیفیت بالا، محصولاتش در بیش از 100 کشور از جمله ایران به فروش می‌رسد.

البته که برندهای متنوع دیگری مانند برند امگا در ایران، انواعی از واریابل‌ها را عرضه می‌کنند؛ اما با توجه به اهمیت کیفیت این دستگاه، بهترین و پرطرفدارترین موارد را عنوان کرده‌ایم که می‌توانید از سایت ساوا الکتریک به خرید آن‌ها بپردازید.

پیشنهاد خرید

واریابل سه فاز LG-3P-12K-VA 12KVA گلداستار کره

خرید کنید

جمع‌بندی

واریابل به عنوان یک دستگاه تنظیم ولتاژ، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، توانایی کنترل ولتاژ متناوب و مستقیم را دارد و با چرخش یک ذغال در ترانس، ولتاژ خروجی را بر اساس نیاز کاربر تنظیم می‌کند. این دستگاه نه تنها در آزمایشگاه‌های الکترونیک و صنایع بزرگ به کار می‌رود، بلکه به دلیل نحوه عملکرد واریابل و قابلیت تنظیم دقیق ولتاژ، حفاظت از تجهیزات الکتریکی و جلوگیری از خرابی‌های ناخواسته، به ابزاری ضروری برای مهندسان و تکنسین‌ها تبدیل شده است. با توجه به اهمیت و کارایی واریابل، انتخاب مناسب آن می‌تواند به بهبود عملکرد مدارها و دستگاه‌ها کمک شایانی کند.

سوالات متداول

• واریابل چگونه کار می‌کند؟

این دستگاه شامل یک ترانس حلقوی است که با چرخش ذغال، ولتاژ خروجی را تنظیم می‌کند. نحوه عملکرد واریابل به این صورت بوده که با ایجاد میدان مغناطیسی از طریق سیم‌پیچ اولیه، ولتاژی در سیم‌پیچ ثانویه القا می‌شود و این ولتاژ قابل تنظیم است.

• بر اساس تعداد فاز چند نوع واریابل داریم؟

واریابل‌ها به دو نوع تک‌فاز و سه‌فاز تقسیم می‌شوند. واریابل‌های تک‌فاز معمولاً برای کاربردهای خانگی و دستگاه‌های کوچک مناسب هستند، در حالی که واریابل‌های سه‌فاز برای کاربردهای صنعتی و دستگاه‌هایی با توان بالا طراحی شده‌اند.

• چرا باید به برندهای معتبر واریابل توجه کنیم؟

شناخت برندهای معتبر و باکیفیت در خرید و کارایی واریابل‌ها بسیار موثر است. برندهایی مانند گرین دات هند، گلداستار و مگاتک، به دلیل استانداردهای بالا و کیفیت قابل اعتماد محصولات خود، مورد توجه قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید:

بیشتر بخوانید:

واریابل چیست و چرا باید از واریاک استفاده کنیم؟

اتوترانسفورماتور چیست و چه کاربردی دارد؟