پمپ آب یکی از تجهیزات بسیار ضروری و حیاتی در سیستم‌های صنعتی و آبیاری به حساب می‌آید. کاربرد اساسی پمپ‌ها انتقال آب از یک منبعی به مقصد مشخصی است، اما در برخی شرایط نیاز به توقف در عملکرد وجود دارد و بایستی از ابزاری خاص مانند فلوتر برای این کار استفاده شود. شاید برایتان سوال باشد که نحوه کار و کاربرد فلوتر یا قطع کن چیست، این دستگاه ویژه یک سیستم مکانیکی بوده و توانایی کنترل عملکرد پمپ را به صورت خودکار دارد.

فلوتر سوئیچ در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به ‌عنوان مثال حالتی که سطح آب در مخزن به پایین‌ترین حد خود برسد، ادامه فعالیت پمپ غیرممکن شده و برای جلوگیری از خرابی باید متوقف شود. سیستم فلوتر یک حسگر سطح آب و دستگاهی برای کنترل بوده که با شناسایی سطح آب اقدام به تنظیم عملکرد پمپ می‌کند. این دستگاه در مواقعی که سطح آب به میزان مشخصی برسد، به‌ عنوان یک قطع کننده جلوی تخلیه آب را می‌گیرد. در ادامه به بررسی نقش و عملکرد فلوتر یا قطع‌کن پرداخته‌ایم؛ بنابراین برای آشنایی با این ابزار پرکاربرد ما با همراه شوید.

فلوتر سوئیچ چیست؟

قطع‌کن آب به سیستم کنترلی مکانیکی گفته می‌شود که جهت کنترل عملکرد پمپ آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار دارای حسگر پیشرفته بوده و سطح آب را در مخزن یا چاه تشخیص می‌دهد تا در مواقعی که به حد مشخصی رسید، حسگر با اعلام به دستگاه کنترلی عملکرد آن را تغییر داده و در نهایت پمپ را تنظیم و کنترل کند.

به بیانی دیگر در پاسخ به سوال فلوتر یا قطع کن چیست می‌توان گفت که این سیستم مکانیکی دارای دو حالت توقف و روشن کردن پمپ است. بدین صورت در شرایطی که سطح آب به حداقل میزان خود رسیده باشد، فلوتر به سیستم کنترلی دستور داده و پمپ را خاموش می‌کند. در مقابل اگر سطح آب به حداکثر میزان خود برسد فلوتر با اعلام به دستگاه کنترلی پمپ را روشن کرده و عملکردش را آغاز می‌کند.

عملکرد فلوتر (قطع کن) یا کنترل سطح مایعات

عملکردی که فلوترها ارائه می‌دهند بسته به نوع آن متفاوت است؛ به همین دلیل برای اینکه بتوانید با مفهوم فلوتر یا قطع کن چیست آشنا شوید در ادامه عملکرد هر نوع را به صورت کامل بررسی کرده‌ایم:

• فلوتر شناور

فلوترهای شناور درون مخزن آب قرار گرفته و با توجه به تغییر سطح آب به سمت بالا و پایین حرکت می‌کنند تا در مواقعی که سطح آب به پایین‌ترین و بالاترین حالت خود برسد بتواند به دستگاه کنترلی اعلام کرده و با استفاده از اطلاعات حاصل عملکرد پمپ را تنظیم کند.

• فلوتر آزاد

فلوترهای آزاد در سطح بیرونی مخزن آب نصب شده و توسط سیم و لوله‌هایی به دستگاه‌های کنترلی متصل می‌شوند. با تغییراتی که در سطح آب به وجود می‌آید فلوتر حرکت کرده و به دستگاه کنترلی منتقل خواهد شد؛ با توجه به شرایط، دستگاه کنترلی اقدام به روشن و یا خاموش کردن پمپ می‌کند.

نحوه‌ عملکرد فلوتر الکترونیکی یا برقی

برای اینکه بدانید حسگرهای به کار رفته در نوع برقی فلوتر یا قطع کن چیست می‌توان ذکر کرد که در این موارد جهت تشخیص سطح آب از حسگرهای الکترونیکی استفاده می‌شود تا اطلاعات را از این طریق به دستگاه کنترلی ارسال کنند. در این شرایط دستگاه کنترلی نیز اطلاعات دریافتی را تحلیل کرده و سپس با انجام تنظیمات لازم عملکرد پمپ را کنترل می‌کند.

نحوه‌ عملکرد فلوتر مکانیکی

فلوترهای مکانیکی بر اساس اصول مختلف مکانیکی و فیزیکی عمل می‌کنند و شامل چرخ‌ها، پره ، اهرم ها و سایر قطعاتی هستند که به شکل متحرک قرار دارند. این قطعات مختلف به صورت افقی یا عمودی روی سطح آب قرار میگیرند و با توجه به تغییر آب به حرکت درآمده و فرمانی را به صورت الکتریکی یا مکانیکی به کنترل کننده های پمپ ، شیر برقی و یا تجهیزات مرتبط صادر میکنند که سبب تغییر در عملکرد پمپ می‌شوند تا دستگاه کنترلی را بر اساس حرکت فلوتر تنظیم کنند.

کاربرد فلوتر سوئیچ

فلوترها در سیستم‌های مختلف تأمین آب و آبیاری ، سیستم آب رسانی کولر های گازی ، آب سرد کن ها ، سیستم های خورشیدی ، دستگاه های قهوه ساز ، رادیاتور خودرو ها و … به کار می‌روند و کاربرد اصلی آن‌ها کنترل سطح آب در مخزن‌های آب شناور است. برای اطلاعاتی جامع در مورد کاربرد فلوتر یا قطع کن چیست بهتر است موارد زیر را مطالعه کنید:

• کنترل پمپ آب

یکی از مهم‌ترین کاربردهای فلوتر سوئیچ ها استفاده در سیستم‌های آبیاری است که به‌ عنوان سنسور در سطح آب عمل کرده و بر اساس سطح آب موجود در مخزن آن را روشن و یا خاموش می‌کند. که در نتیجه این امر عمر مفید پمپ های آب افزایش یافته و و در مصرف آب موجود در مخازن هم صرفه جویی میشود.

• جلوگیری از سرازیر شدن آب پمپ

برخی از پمپ‌ها نباید بدون آبکشی کار کنند؛ در چنین شرایطی فلوترها تا زمانی‌ که آب موجود در مخزن به حد معین خود نرسد پمپ را خاموش کرده و از سرازیر شدن آن جلوگیری می‌کنند.

• جلوگیری از بالا رفتن سطح آب در پمپ

فلوترها توانایی کنترل سیستم را دارند و در موارد نیاز سطح آب را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کنند که بیشتر از آن حالت نشود.

• محافظت از پمپ

شاید برایتان سوال باشد که نحوه محافظت از پمپ به واسطه فلوتر یا قطع کن چیست، برای پاسخ به این سوال می‌توان گفت که فلوترها یا کنترل سطح مایعات با تنظیم سیستم کنترل و ارسال سیگنال از کار کردن سیستم در کم آبی جلوگیری می‌کنند و مانع از خشک شدن پمپ می‌شوند.

در حالت کلی فلوتر و یا قطع‌کن‌ها تجهیزات بسیار مهمی در ایمنی سیستم‌های آبیاری و کنترل سطح آب به حساب می‌آیند.

کنترل سطح مایعات با فلوتر مکانیکی

بهترین روش کنترل سطح مایعات با استفاده از فلوتر مکانیکی است، چرا که فلوتر مکانیکی دارای یک اهرم در داخل خود بوده و با بالا آمدن و پایین رفتن سطح آب، اهرم حرکت می‌کند و کنتاکت درون فنر قطع و وصل می‌شود.

در قسمت انتهایی فلوتر یک سیم مشترک با نام com وجود دارد و دو سیم دیگر با نام کنتاکت بسته یا nc و کنتاکت باز یعنی no شناخته می‌شوند.

ویژگی های فلوتر

فلوترها به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات در پمپ‌ها به حساب می‌آیند و ویژگی‌های منحصربه‌فردی را با توجه به دستگاه مورد نظر شما ارائه می‌دهند. برای اینکه بدانید ویژگی‌های فلوتر یا قطع کن چیست بهتر است موارد زیر را بررسی کنید:

1. تنظیم دستگاه (با در نظر داشتن مقاومت مایع توسط پیچ قابل تنظیم)
2. کنترل سطح مایعات با استفاده از مقاومت متغیر
3. دارای سنسورهایی منحصربه‌فرد
4. دارای پیچ‌گوشتی‌های مخصوص برای تنظیم (جلوگیری از دخالت افراد)
5. قابلیت نصب ساده

مزایای استفاده از فلوتر

با در نظر داشتن مفهوم فلوتر و ویژگی‌های آن بهتر است مزایای فلوتر یا قطع کن چیست را به صورت کاملی بررسی کنید. در زیر تعدادی از مزایای مهم را آورده‌ایم:

کنترل سطح آب: این وسیله حیاتی از بالا رفتن و پایین آمدن بیش از حد آب جلوگیری می‌کند.

حفاظت از سیستم: با توجه به جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد سطح آب مجاز در سیستم آبیاری از خطراتی مانند خرابی‌های ناگهانی، ریزش سیستم و… جلوگیری می‌کند.

افزایش طول عمر پمپ: به دلیل کنترل و تنظیم سطح آب طول عمر آن افزایش یافته و بازدهی مناسبی را ارائه می‎دهد.

صرفه‌جویی در انرژی: با توجه به قطع پمپ در مواقع نیاز در هزینه و مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود.

سهولت و اتوماسیون: فلوترها عملکرد سیستم را صورت خودکار کنترل می‌کنند و کارایی سیستم بهبود می‌یابد.

ساختار فلوتر

فلوترها به‌ عنوان سنسورهای سطح آب عمل کرده و از اجزای خاصی تشکیل شده‌اند. در ادامه ساختار فلوتر یا قطع کن چیست را به صورت کامل بررسی کرده‌ایم:

• شناور

شناورها در داخل آب قرار می‌گیرند و با تغییر سطح آب حرکت می‌کنند. این قطعات به صورت شیاری یا کروی هستند تا در مواقعی که سطح آب از حد معینی کم یا زیاد شد حرکت کرده و این تغییر به ‌عنوان سیگنالی به دستگاه کنترل ارسال شود.

• مکانیزم حرکتی

برای انتقال سیگنال به دستگاه کنترل توسط فلوتر، نیازمند نیرویی است که جریان آب را به حرکتی مکانیکی تبدیل کنند.

• کابل یا سیم

برای اینکه سیگنال به درستی از فلوتر به دستگاه کنترلی انتقال یابد از سیم و یا کابل استفاده می‌شود.

• دستگاه کنترلی

دستگاه کنترلی اطلاعات ارسال شده را دریافت کرده و تصمیم به روشن و یا خاموش کردن پمپ آب می‌گیرد. کنترلر الکترونیکی سوئیچ و یا رله بوده و بر اساس سیگنال دریافتی می‌تواند پمپ آب را روشن و یا خاموش کند.

انواع روش های سنجش سطح مایعات (فلوتر)

سنسورهای سطح برای موارد مختلفی مانند اندازه‌گیری مواد غذایی، صنعت، کشاورزی و… به کار می‌روند و فن‌آوری‌های مختلفی جهت سنجش سطح در دسترس وجود دارد. در زیر پاسخ سوال روش‌های سنجش سطح فلوتر یا قطع کن چیست و موارد استفاده از آن را بیان کرده‌ایم:

ارتعاش یا تنظیم چنگال: برای کنترل سطح پودر در معدن، صنایع شیمیایی و… (مقرون‌به‌صرفه)

سنسور سطح خارجی: جهت نظارت سطح مخزن در صنایع مواد شیمیایی، غذایی، برق و… (غیرتهاجمی)

سونوگرافی: در سیستم‌های نظارت از راه دور (قابل اعتماد و جمع‌وجور)

رادار: محیط‌هایی با گردوغبار و یا مرطوب (بسیار دقیق)

سوئیچ سطح نور: قابل استفاده در اندازه‌گیری سطح مخزن (بدون قطعات متحرک)

مقاومت با هدایت: نظارت بر واکنش و مایعات خورنده (کم‌هزینه)

سوئیچ شناور: برای مایعات هیدرولیکی، مواد شیمیایی و…(دارای خروجی‌های مختلف)

اهمیت استفاده از فلوتر در سیستم ها چیست؟

فلوترها به ‌عنوان عضو مهم و حیاتی در سیستم‌های پمپ آب هستند که به ‌منظور محافظت از پمپ با تنظیم سطح آب، حفظ عمر پمپ با توجه به کنترل سطح آب و جلوگیری از خشک شدن پمپ، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و هزینه‌ها، پیشگیری از آب رساندن‌های غیرضروری، سادگی در استفاده و… به کار می‌روند.

مهمترین کاربردهای فلوتر الکترونیکی چیست؟

برای پاسخ‌ به سوال مهم‌ترین کاربردهای نوع الکترونیکی فلوتر یا قطع کن چیست، بهتر است بدانید که کنترل سطح آب در مخازن، حفاظت از پمپ‌ها و تنظیم حساسیت فلوتر الکتریکی از مهم‌ترین کاربردها به حساب می‌آید. این موضوع باعث شده است که فلوترهای الکترونیکی در صنایع مختلف به کار روند و از ایجاد مشکلات جلوگیری کنند.

جمع بندی

پمپ‌های صنعتی، خانگی و مخصوص آبیاری از مهم‌ترین وسیله‌های آبرسانی محسوب می‌شوند. برای اینکه طول عمر این پمپ‌ها افزایش یابد و در مواقع نیاز پمپ روشن و یا خاموش شود، از فلوتر استفاده می‌کنند. شاید برایتان سوال باشد که فلوتر یا قطع کن چیست و نحوه عملکرد این وسیله به چه صورت است. در پاسخ به این سوال می‌توان عنوان کرد که فلوتر سوئیچ ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند و با حسگر تعیین سطح آب می‌توانند سیگنالی را به سیستم کنترل منتقل کنند.

این حسگرها در مواقعی که سطح آب در کمتر از حد خود باشد به سیستم کنترل اعلام کرده و پمپ را روشن می‌کنند و حالت برعکس نیز توسط این وسیله امکان‌پذیر است. بدین صورت اگر سطح آب به بیش از حد مجاز برسد، با ارسال سیگنالی به سیستم کنترل پمپ را خاموش می‌کنند. کاربردهای فلوترها در صنایع مختلف بسیار گسترده است و برای حفاظت از پمپ، صرفه‌جویی در هزینه و مصرف برق، افزایش طول عمر پمپ و… به کار می‌روند.

سوالات متداول

• فلوتر یا قطع کن چیست؟

وسیله‌های ضروری که در پمپ‌های آب قرار می‌گیرند تا با توجه به سطح آب اقدام به روشن و یا خاموش کردن پمپ کنند.

• انواع فلوتر کدام‌ها هستند؟

فلوترها در انواع گوناگونی مانند شناور، مکانیکی، آزاد، الکترونیکی و… تولید می‌شوند.

• چرا فلوتر را از ساوا الکتریک خریداری کنیم؟

برای اینکه از اورجینال بودن محصولات الکترونیکی خود مطمئن شده و از خدماتی مانند مشاوره رایگان قبل از خرید بهره‌مند شوید، ساوا الکتریک بهترین گزینه به حساب می‌آید.