ذغال دریل که به نام‌های دیگری مانند کربن براش نیز شناخته می‌شود، یکی از قطعات اساسی در دریل‌های برقی و شارژی است؛ اما به طور دقیق‌‌‌تر منظور از ذغال دریل چیست؟ این قطعه کوچک عموماً از کربن و گرافیت ساخته شده و وظیفه انتقال جریان برق از منبع تغذیه به بخش‌های مختلف موتور دریل را بر عهده می‌گیرد. ذغال‌ها به‌ طور مستقیم با کلکتور موتور تماس دارند که به کمک آن‌ها جریان الکتریکی به آرمیچر منتقل می‌شود تا دریل به درستی عمل کند؛ بنابراین، کاربرد زغال دریل در تضمین عملکرد صحیح و مداوم دستگاه بسیار حیاتی است.

کاربرد زغال دریل به این صورت است که این قطعه به عنوان رابط بین قطعات متحرک و ثابت موتور عمل می‌کند و بدون آن، دریل قادر به عملکرد درست نیست. ذغال‌های دریل به مرور زمان دچار سایش و فرسودگی می‌شوند؛ بنابراین برای حفظ کارایی و عمر دستگاه، نیاز به تعویض منظم آن‌ها وجود دارد. شناخت ذغال دریل به کاربران کمک می‌کند تا با دقت بیشتری از دستگاه‌های خود استفاده کرده و جلوی بروز مشکلات فنی را بگیرند. با ما در ادامه این مطلب از ساواالکتریک همراه شوید تا بررسی کنیم که ذغال دریل چیست؟

ذغال دریل چیست؟

پیش از هر چیز باید بدانید که ذغال دریل چیست؟ ذغال دریل (جاروبک، برس کربنی یا براش کربن) قطعه‌ای غیرفلزی اما رسانا است که در موتورهای الکتریکی وظیفه انتقال جریان برق از قسمت دوار به قسمت ثابت را به عهده دارد. این قطعه، جریان برق را از موتور به سایر اجزای دریل منتقل کرده و به کارکرد بهینه دستگاه کمک می‌کند. زغال‌ها از کربن و گرافیت ساخته شده‌اند و درون دریل در محل مخصوص خود (روی کلکتور) قرار دارند.

این قطعه ارتباط میان بالشتک و کلکتور را برقرار می‌کند. زغال در ابزارهای برقی مانند دریل، نقش مهمی در یکسوسازی جریان برق دارد؛ به این صورت که برق وارد زغال شده و پس از عبور از کالکتور، به سیم‌پیچ‌های موتور انتقال می‌یابد و باعث حرکت موتور خواهد شد.

به دلیل کاربرد زغال دریل، حفظ وضعیت و کیفیت مناسب آن اهمیت زیادی دارد. در پشت زغال، یک فنر قرار دارد که با فشار دادن زغال به کالکتور، حرکت موتور را ممکن می‌سازد. عمر این قطعه به مرور زمان کاهش می‌یابد و نیاز به تعویض و سرویس داشته تا عملکرد موتور بهینه باقی بماند.

انواع زغال دریل

در انتخاب زغال مناسب برای دریل یا هر ابزار برقی دیگری، شناخت دقیق انواع زغال‌ها بسیار مهم است؛ زیرا نه تنها باعث بهبود عملکرد دستگاه می‌شود، بلکه عمر موتور و سایر اجزای دستگاه را نیز افزایش می‌دهد، اما انواع موجود برای ذغال دریل چیست؟

• زغال سنگ گرافیتی: این نوع زغال از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین انواع زغال‌ها به شمار می‌آید که به دلیل استحکام بالا، عمدتاً در موتورهای قدیمی با سرعت چرخش کم استفاده می‌شود. استحکام بالا در این ذغال به سبب وجود درصد خالص بالای کربن و گرافیت است. با این حال به دلیل اصطکاک زیاد، برای دستگاه‌های مدرن مناسب نیست.

• زغال سنگ الکترولیتی: زغال الکترولیتی یکی از قدیمی‌ترین انواع زغال‌ها بوده که بیشتر در وسایل برقی قدیمی استفاده می‌شد. این نوع زغال برای موتورهایی با سرعت چرخش کم و ولتاژ پایین مناسب است؛ زیرا چگالی بالا و استحکام مناسبی دارد. در رطوبت بالا یا دماهای مختلف این ذغال عملکرد خوبی از خود نشان خواهد داد، اما آن را در دریل‌های خانگی و کوچک کمتر به کار می‌گیرند.
• زغال سنگ رزین: ترکیبات اصلی این ذغال، گرافیت و رزین بوده که مقاومت بالا در برابر جریان الکتریکی و قدرت فیزیکی زیادی از خود نشان می‌دهد. ظاهر این زغال به دلیل ترکیباتش روغنی و صابونی مانند است.
• زغال فلزی: زغال فلزی را از ترکیب گرافیت طبیعی و پودرهای فلزی مانند مس، نقره، روی و سرب می‌سازند. این نوع زغال به دلیل مقاومت بالا در برابر جریان الکتریکی، برای کاربردهای صنعتی و موتورهای با قدرت بالا مناسب است و به نسبت نمونه های بالا استهلاک کمتری دارند.

کاربرد ذغال صنعتی

زغال‌ صنعتی به دلیل اهمیت در انتقال جریان الکتریکی، در بسیاری از وسایل و تجهیزات برقی کاربرد دارند. ترکیب و جنس زغال‌ها بسته به نوع استفاده متفاوت است و این تفاوت‌ها تعیین می‌کنند که در کدام دستگاه‌ها و ابزارها از آن‌ها استفاده شود:

• لوازم برقی خانگی: بسیاری از لوازم خانگی مانند جاروبرقی، ماشین لباسشویی و همزن‌ها از زغال برای عملکرد موتورهای الکتریکی خود استفاده می‌کنند.
• تجهیزات حمل و نقل: در وسایل نقلیه برقی و هیبریدی، از زغال‌ها، برای انتقال جریان الکتریکی در موتورها کمک می‌گیرند.
• موتورهای صنعتی و دینام‌ها: در کارخانه‌ها و صنایع بزرگ، موتورهای سنگین و دینام‌ها برای تأمین نیروی محرکه به زغال‌های مخصوص نیاز دارند. این زغال‌ها قادر به تحمل جریان‌های بالا و شرایط کاری دشوار هستند.
• ابزارآلات برقی: ابزارهای برقی مانند دریل، فرز و اره‌های برقی نیز از زغال برای انتقال جریان و عملکرد صحیح موتورهایشان استفاده می‌کنند.

ذغال دریل برقی

زغال دریل برقی، ساخته‌شده از کربن گرافیت با درصد خلوص بالا، یکی از اجزای کلیدی در عملکرد بهینه این ابزار است. کیفیت بالای زغال نه تنها به افزایش قدرت و کارایی دریل کمک می‌کند، بلکه مقاومت بیشتری در برابر خرابی و فرسودگی از خود نشان می‌دهد. در دریل، زغال الکتریکی وظیفه انتقال جریان برق از موتور به سیستم‌های چرخشی را بر عهده دارد و با ایجاد اتصالی پایدار بین این دو بخش، برای حرکت مکانیکی ضروری است.

دلایل داغ شدن دریل چیست؟

داغ شدن دریل یکی از مشکلات رایجی است که می‌تواند عملکرد و عمر مفید این ابزار را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت و بررسی علل داغ شدن دریل می‌تواند به جلوگیری از خرابی‌های بیشتر و افزایش کارایی آن کمک کند:

• انتخاب نادرست دریل: استفاده از دریل با ویژگی‌های نامناسب برای کار مورد نظر می‌تواند باعث ایجاد گرمای اضافی شود. برای مثال، استفاده از دریل با سرعت بالا برای مواد نرم یا دریل با توان کم برای مواد سخت، داغ شدن دستگاه را به همراه می‌آورد.
• سرعت نامناسب چرخش: تنظیم نادرست سرعت چرخش دریل بر اساس جنس مواد، باعث افزایش اصطکاک و داغ شدن دستگاه می‌شود.
• فشار بیش از حد: اعمال فشار زیاد بر دریل باعث افزایش مقاومت و در نتیجه تولید گرمای بیشتر در موتور خواهد شد.
• بلبرینگ‌های معیوب: بلبرینگ‌های فرسوده یا آسیب‌دیده، با افزایش اصطکاک داخلی، دمای دستگاه را بالا می‌برند.
• نوسانات برق: نوسانات ولتاژ به دلیل منبع تغذیه ناپایدار و عدم وجود تنظیم‌کننده ولتاژ، می‌توانند باعث مشکل در عملکرد موتور و تولید گرمای اضافی شوند.
• چسبیدن ذغال به کلکتور: چسبیدن ذرات ذغال به کلکتور موتور، جریان هوا را مختل کرده و افزایش اصطکاک و داغ شدن دریل را به همراه می‌آورد.
• کار مداوم: استفاده طولانی‌مدت و بدون استراحت از دریل، باعث افزایش دمای دستگاه می‌شود.
• زاویه نادرست دریل: زاویه نادرست در حین کار می‌تواند گرمای زیادی تولید کند و به مته و قطعات داخلی دریل آسیب بزند.
• گرفتگی دریچه‌های خنک‌کننده: گرد و غبار و سایر مواد خارجی ممکن است دریچه‌های خنک‌کننده دریل را مسدود کنند که منجر به کاهش جریان هوا و افزایش دمای دستگاه می‌شود.

علائم تمام شدن ذغال دریل

هنگامی که ذغال دریل به پایان می‌رسد، دستگاه با نشان‌ دادن علائمی هشدار می‌دهد که نیاز به تعویض دارد. در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم که علائم تمام شدن ذغال دریل چیست؟

• کاهش عملکرد و کارایی دریل: یکی از نشانه‌های واضح تمام شدن ذغال، افت قابل‌توجه در عملکرد دستگاه است؛ زیرا در این حالت موتور دریل به‌ درستی نمی‌چرخد و کارایی آن به شدت کاهش می‌یابد.
• جرقه زدن بیش از حد: جرقه ‌زدن دریل یک پدیده طبیعی است، اما اگر میزان جرقه‌ها افزایش یابد، این موضوع نشان‌دهنده‌ اتمام ذغال خواهد بود.
• بوی سوختگی: در صورت تمام شدن ذغال، ممکن است هنگام کار با دریل، بوی سوختگی احساس کنید. این بو ناشی از اصطکاک زیاد بین قطعات است.
• عملکرد نامنظم یا از کار افتادن دریل: یکی دیگر از علائم کارکرد نامنظم یا توقف کامل دستگاه است. این مشکل از خرابی ذغال نشات می‌گیرد و نیاز به بررسی توسط یک متخصص فنی دارد.
• گرمای بیش از حد: اگر دریل شما پس از مدت کوتاهی کار کردن به شدت داغ می‌شود، معمولاً به دلیل تمام شدن ذغال است.

اگر می‌خواهید از کاربرد زغال دریل به بهترین نحو بهره‌مند شوید، توجه به این موارد را حین کار با دستگاه در نظر بگیرید.

زمان تعویض زغال دریل

تعویض به‌ موقع ذغال دریل اهمیت زیادی دارد و نباید منتظر ماند تا دستگاه از کار بیفتد. برخی دریل‌ها مجهز به هشدار خودکار برای تمام شدن ذغال هستند، اما در صورتی که این قابلیت وجود ندارد، بهتر است ذغال را به‌ صورت دوره‌ای بررسی کنید. در صورت استفاده زیاد هر دو هفته یک‌بار و در صورت استفاده کم، هر ماه یک‌بار نیاز به بررسی دارید. جرقه زدن، کاهش قدرت موتور یا صدای نامتعارف نشان‌دهنده زمان تعویض ذغال است. به‌ طور کلی، زمانی که ذغال به یک‌چهارم اندازه اولیه برسد، می‌توان گفت که زمان تعویض آن فرا رسیده است.

نحوه تعویض ذغال دریل

اگر با بررسی شرایط به فرا رسیدن زمان تعویض ذغال پی بردید، باید هرچه سریع‌تر اقدام کنید؛ اما شیوه کار برای تعویض ذغال دریل چیست؟ تعویض ذغال دریل به دو روش انجام می‌شود: دسترسی آسان و جاگذاری در پوسته. در روش اول، به سادگی با باز کردن قسمت مخصوص روی دستگاه، می‌توانید ذغال را تعویض کنید؛ اما در روش دوم که تخصصی‌تر است، باید بعد از باز کردن دستگاه به کلکتور دسترسی پیدا کنید تا ذغال تعویض شود. در صورت نداشتن تجربه، بهتر است از یک تعمیرکار کمک بگیرید. مراحل زیر را برای تعویض ذغال انجام دهید:

• مطالعه دفترچه راهنما

• قطع برق یا خارج کردن باتری برای ایمنی بیشتر
• باز کردن جاذغالی برای دسترسی بهتر
• تعویض ذغال و قرار دادن ذغال جدید روی کالکتور

آیا دریل شارژی ذغال دارد؟

دریل‌های شارژی معمولاً از ذغال بهره نمی‌برند و نیروی خود را از باتری‌های داخلی تأمین می‌کنند. این دستگاه‌ها عمدتاً با باتری‌های لیتیوم-یون یا نیکل-کادمیم کار کرده که انرژی لازم برای عملکرد دریل را فراهم می‌آورند. در واقع، دریل‌های شارژی با موتورهای بدون ذغال طراحی شده‌اند که به دلیل ساختار خاص خود، نیازی به ذغال ندارند و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند.

در مقابل، دریل‌های برقی خانگی که از موتورهای براشلس استفاده نمی‌کنند، معمولاً دارای ذغال هستند. این ذغال‌ها به انتقال برق به بخش‌های مختلف موتور کمک می‌کنند و در صورت اتمام یا فرسودگی نیاز به تعویض دارند.

آیا زغال هر برند دریل متفاوت است؟

تا اینجا به جنبه‌های مختلف این موضوع پرداخته شد که ذغال دریل چیست؟ حال باید بدانید که زغال دریل برندها و مدل‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است. این تفاوت‌ها شامل اندازه، شکل و مدل‌های مختلف زغال می‌شود که باید با توجه به برند و مدل خاص دریل، آن را انتخاب کرد. برای دستیابی به بهترین عملکرد، طول عمر دستگاه و کاربرد زغال دریل، انتخاب از برند معتبر و با درصد بالای کربن و گرافیت ضرورت دارد. با توجه به اینکه زغال‌های دریل از نظر کیفیت و مشخصات فنی با یکدیگر متفاوت هستند، توصیه می‌شود برای انتخاب مناسب‌ترین زغال، به برند و مدل دقیق دستگاه خود توجه کرده و از محصولات شرکت‌های معتبر استفاده کنید.

جمع‌بندی

در این مطلب به این مفهوم پرداختیم که ذغال دریل چیست؟ ذغال دریل یکی از اجزای کلیدی دریل‌های برقی و شارژی است و نقش مهمی در عملکرد صحیح این ابزار دارد. این قطعه از کربن و گرافیت ساخته شده و به عنوان رابط الکتریکی میان منبع تغذیه و موتور دریل عمل می‌کند، به طوری که جریان برق را به آرمیچر منتقل خواهد کرد تا دریل بتواند به درستی بچرخد و عملکرد مطلوبی ارائه دهد. کاربرد زغال دریل در این است که بدون این قطعه، موتور نمی‌تواند به درستی کار کند و در نتیجه کارایی و عمر دستگاه تحت تأثیر قرار می‌گیرد. به دلیل سایش و فرسودگی طبیعی ذغال‌ها، تعویض به ‌موقع آن‌ها برای حفظ کارایی و جلوگیری از مشکلات فنی در دستگاه ضروری است.

سوالات متداول

• ذغال دریل چیست؟

ذغال دریل قطعه‌ای کربنی است که به عنوان رابط الکتریکی بین منبع تغذیه و موتور عمل می‌کند و جریان برق را به موتور می‌رساند.

• زمان مناسب برای تعویض ذغال دریل چه زمانی است؟

ذغال دریل باید زمانی تعویض شود که دستگاه بیش از حد جرقه می‌زند، بوی سوختگی می‌دهد، قدرت یا سرعت موتور کاهش می‌یابد یا دستگاه عملکرد نامنظم دارد.

• نحوه تعویض ذغال دریل چگونه است؟

در روش دسترسی آسان، ذغال جدید را در محل مشخص شده قرار می‌دهید. در روش جایگذاری در پوسته، باید دستگاه را باز کرده و ذغال را در کلکتور نصب کنید. پیش از تعویض، دستگاه را از برق جدا کرده یا از یک تعمیرکار کمک بگیرید.

بیشتر بخوانید: